آیا خداوند مرا می بخشد؟

ممکن است بگویی می خواهم توبه کنم اما گناهانم بسیار زیاد است و نشده است که عمل فحشا و زشتی را ترک کنم مگر آنگه در آن غوطه ور شده و آن را انجام داده ام و نه حتی گناهی را که به خیالت رسیده باشد مگر آنکه بیش از اندازه آن را مرتکب شده ام، نمی دانم آیا ممکن است خداوند آنچه را که در آن سالیان طولانی انجام داده ام ببخشاید یا نه؟!

ای برادر بزرگوار، به تو می گویم این تنها مشکل تو نیست بلکه مشکل بسیاری از کسانی است که می خواهند توبه کنند. برایت مثالی از جوانی می آورم که یکبار سؤالی را اینگونه مطرح کرد، او از ابتدای نوجوانی شروع به انجام و ارتکاب گناه کرده تا جایی که در سن هفده سالگی دارای پرونده طولانی پر از اعمال زشت و فواحش از انواع صغیره و کبیره بوده است و به افراد زیادی از کوچک و بزرگ تجاوز کرده،‌ حتی یکبار دختر خردسالی را مورد تجاوز قرار داده و بارها و بارها نیز دزدی و سرقت کرده است،‌ حال می گوید که بسوی الله متعال روی آورده و توبه کرده ام و بعضی شبها عبادت کرده و نماز تهجد می خوانم و روزهای دوشنبه و پنجشنبه روزه می گیرم و هر صبح بعد از نماز فجر قرآن می خوانم، آیا توبه ام پذیرفته خواهد شد؟ آیا برای من امکان توبه وجود دارد؟

ما مسلمانان مرجع و منبع اصلی مان در فهم و اجرای احکام و شناخت حلال و حرام و حل مشکلات و برخورد با آنها، کتاب الله و سنت رسول الله – صلی الله علیه و سلم – و در حالتی ابتدا به این دو ریسمان الهی رجوع می کنیم. لذا هنگامی که به قرآن کریم نگاهی می اندازیم این پیام الهی را می بینیم:
}قل یا عبادی الذین أسرفوا علی أنفسهم لا تقنطوا من رحمة الله إن الله یغفر الذنوب جمیعا إنه هو الغفور الرحیم و أنیبوا إلی ربکم و أسلموا له من قبل أن یأتیکم العذاب ثم لا تنصرون{ زمر/53و54
) }ای پیامبر از سوی من) بگو: ای بندگانی که بر خود اسراف کرده اید،‌از رحمت خداوند ناامید نشوید. براستی خداوند همه گناهان را می بخشد. بی گمان اوست آمرزگار مهربان (بسیار بخشنده و مهربان است) و پیش از آنکه عذاب به شما رسد و آنگاه یاری نیابید، به سوی پروردگارتان بازآیید و در برابر او تسلیم شوید.{
این جوابی دقیق و روشن برای آن مشکل مطرح شده است و آنچنان واضح است که نیازی به توضیح بیشتر ندارد.
اما ... آن احساسی که گناهان بیشتر از آن است که خداوند آنها را ببخشد،
اولا: ناشی از عدم یقین بنده به وسعت و دامنه رحمت پروردگارش است.
ثانیا: ناشی از نقص ایمان به قدرت خداوند بر بخشیدن تمامی گناهان است.
ثالثا: ناشی از ضعف عمل مهمی از اعمال قلب که همان "رجاء" است می باشد (1(
رابعا: ناشی از بدبینی و عدم گمان تائب در پاک شدن گناهان می باشد.
حال به هرکدام از موارد چهارگانه گذشته جداگانه جواب می دهیم...
اما مورد اول: در روشن شدن آن این پیام الهی کفایت می کند:
}و رحمتی وسعت کل شیء} اعراف/156
}رحمت من همه چیز را فرا گرفته است.} (2(
اما مورد دوم:
"قال تعالی من علم أنی ذو قدرة علی مغفرة الذنوب غفرت له و لا أبالی ما لم یشرک بی شیئا" (3(
"خداوند متعال [در حدیث قدسی] می گوید: هرکس نظر و عملش درباره من چنین باشد که توانایی بخشش تمامی گناهان را دارم، او را خوام بخشید و برایم اصلا مهم نخواهد بود به شرط آنکه با من کسی را شریک نگرداند. (یعنی به من شرک نیاورد)" این واقعه مربوط به زمانی می شود که بنده پروردگارش را در سرای آخرت ملاقات می کند.
اما مورد سوم: این مورد را نیز این حدیث باعظمت قدسی جواب می دهد:
"یا ابن آدم إنک ما دعوتنی و رجوتنی غفرت لک علی ما کان منک و لا أبالی،‌ یا ابن آدم لو بلغت ذنوبک عنان السماء ثم استغفرتنی غفرت لک و لا أبالی، یا ابن آدم لو أنک أتیتنی بقراب الأرض خطایا ثم لقیتنی لا تشرک بی شیئا لأتیتک بقرابها مغفرة" (4)
"ای فرزند آدم، تا زمانی که مرا به فریاد بخوانی و به من امید داشته باشی، هر چه که بر آن باشی می بخشایمت و برایم این عمل مهم نیست. ای فرزند آدم، اگر تو به نزدم به اندازه وسعت و پهنای زمین اشتباه و خطا بیاوری و با من ملاقات کنی در حالیکه برایم شریکی قرار نداده ای (به من شرک نورزیده ای) من نیز به نزد تو خواهم آمد در حالیکه به همان اندازه خطاهایت بخشش و مغفرت به همراه دارم."
اما مورد چهارم: این حدیث رسول رحمت – صلی الله علیه وسلم - در جواب آن کافی است:
"التائب من الذنب کمن لا ذنب له" (5(
"توبه کننده از گناه همانند کسی است که هیچ گناهی ندارد.(پرونده اعمالش از گناه خالی می باشد("

منبع: "می خواهم توبه کنم اما!" تالیف: محمد صالح المنجّد ترجمه: ابراهیم احراری خلف انتشارات سید احمد جام 1379
---------------------------------------------------------
1-  رجاء عبارت است از امید داشتن به رحمت الهی
2-  ترجمه آیات از مسعود انصاری
3-  این حدیث را طبرانی در کبیر و حاکم روایت کرده اند (صحیح الجامع 4330(
4-  این حدیث را امام ترمذی روایت کرده است (صحیح الجامع(
5-  این حدیث را ابن ماجه رحمه الله روایت کرده است (صحیح الجامع3008  (

شیخ محمدصالح المنجد

ترجمه: استاد ابراهیم احراری خلف